پروژه طراحی معماری و عوامل مؤثر بر طراحی پروژه معماری در31 صفحه ورد قابل ویرایش  

فصل اول

«مفهوم برنامه‌ریزی بر طراحی»

مفهوم برنامه‌ریزی:

 

مفهوم طراحی:

نکته 1: انسان برای انجام پیش‌اندیشه‌ی کارها، نیاز به «تفکر» و «طرح‌ریزی» دارد و همچنین، برای ساختن همه‌ی مصنوعات بزرگ و کوچک مورد نیاز خود، نیازمند «تفکر»، «تصور» و «طراحی کردن» است. «طراحی»، وسیله‌ی ساختن، آبادانی و تمدن است.

نکته 2: ما می توانیم با استفاده از قدرت «حافظه» و «تخیل»، آن چه را که قبلاً دیده‌ایم «تجسم» کنیم و نیز می توانیم به کمک «تفکر» و «تخیل» و «قدرت خلاقیت»، درباره‌ی آن چه که «ممکن است باشد» تعمق کنیم و تصویری از آن چه که می تواند باشد، مجسم سازیم و آن را ترسیم نموده، با دیگران در میان بگذاریم.

نکته 3: طراحی تلاشی اندیشمندانه، خلاقانه است که از تفکر، شروع و به ارائه‌ی محصولی زیبا، کارآمد و اصیل ختم می‌شود. و طرح نهایی همیشه عمق اندیشه و بصیرت طراح را در خود باز می تاباند و حکایتگر عمق اندیشه و بصیرت طراح را در خود باز می تاباند و حکایتگر عمق و سلیقه‌ی اوست.

 

فصل دوم

«ابعاد مختلف طراحی و مفاهیم آن»

معماری طبیعت:

هریک از این عناصر، با محیط خود رابطه‌ای سنجیده و توازنی دقیق دارند و هر جزء از اجزای آن‌ها در عین کمال، بخوبی در خدمت کل قرار می گیرند و ترکیب منسجم اجزا به کلیتی منسجم، واحد، کارآمد و زیبا منجر می‌شود.

ترکیب، شکل و ساختار آن‌ها، هماهنگ با طرز زندگی و بودباش موجود و هدف آنهاست.

 

معماری عناصر مصنوع:

همه‌ی آن‌ها از موادی بخصوص و با تکنیک‌های ویژه ساخته می‌شوند. هر کدام اندازه، شکل و هندسه‌ی خاص خود را دارند و متناسب با نیاز انسان، ابعاد جسمانی و نیاز‌های روانی او شکل می گیرند. در عین حال  هر یک از این مصنوعات به تناسب محیطی که در آن واقع می‌شوند (مثلاً در فضای باز یا بسته) و نوع نیروها و عواملی که بر آن‌ها اثر می‌گذارد ساختار خاص خود را پیدا می‌کنند و در هر صورت، این مصنوعات گرایش به کمال کارآیی و زیبایی دارند و متناسب با امکانات و محدودیت‌های مالی و تکنیکی موجود، شکل می گیرند.

ابعاد مختلف در طراحی

1- ابعاد عملکردی:

در معماری هر فضایی برای استفاده و عملکردهای خاصی طراحی می‌شود.

2- ابعاد جغرافیایی و محیطی:

طرح و سیمای ساختمان‌های مناطق مختلف با هم متفاوت است.

3- ابعاد هنری و ذوقی: 

معماری ما شاهکارهایی از زیبایی هستند و طرح‌ها و آثار معماری نیز در کمال ذوق و زیبایی طراحی و ساخته می‌شوند.

4- ابعاد فنی و تکنیکی: 

هر قسمت از یک ساختمان، اعم از بخش‌های پیدا و ناپیدای آن، با استفاده از ماده و صنعت به وجود می آید.

5- ابعاد اجتماعی و فرهنگی: 

سابقه‌ی تاریخی، ارزشهای اجتماعی، اهداف و ارزش‌های فرهنگی و دینی هر جامعه، عامل وحدت، تحول و تداوم حیات جامعه است و از عوامل اثر گذار در طراحی معماری به شمار می رود. ایجاد حریم، حفظ امنیت و ایجاد فضایی مأنوس و … در معماری ضروری است.

 

فصل سوم

«عوامل مؤثر در طراحی معماری و صورت عقلانی طرح»

یکی از گیراترین و مهم‌ترین مباحث در مبانی طراحی معماری «روند طراحی معماری» می‌باشد.

«هر پروژه، یک صورت منطقی و عقلانی دارد که اهداف، ویژگی‌های کیفی و ابعاد کمی آن را بیان می‌کند و اصول و احکام حاکم بر طراحی را روشن می سازد.»

اهداف و عوامل مؤثر بر طراحی پروژه‌ی معماری

1- تعیین اهداف 

انسان در سایه‌ی نگرش زیبا، هدفدار و مسئولانه است که روش زندگی و مناسبات اجتماعی، اقتصادی و نظام ارزشی خود را سازمان می دهد و طرز تفکر، معیارهای گزینش، نحوه‌ی انتخاب و عملش را معین کرده، برنامه‌ریزی و یا طراحی می نماید.

معماری در پی ایجاد رابطه‌ای متوازن با طبیعت است؛ برای ایجاد محیط مناسب برای زندگی، رشد، تربیت و بالندگی می کوشد و در پی ساختن فضا و محیطی متناسب با شأن و رسالت انسان است.

2- تعداد برنامه‌ی فیزیکی طرح

تعداد فضاهای مورد نیاز هر پروژه، به همراه مساحت و مشخصات هر فضا، برنامه‌ی فیزیکی آن پروژه است. قبل از طراحی پروژه برنامه‌ی فیزیکی آن را تهیه می کنیم.

3- بررسی عوامل جغرافیایی و محیطی

معماری بومی در مناطق مختلف کشور، با توجه به شرایط خاص هر منطقه، مختصات جغرافیایی، ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد، نزدیکی و دوری نسبت به دریا، میزان رطوبت و بارندگی، به خوبی شکل گرفته و در طول زمان به کمال رسیده است.

4- شرایط اقلیمی

قبل از شروع طراحی هر ساختمان ابتدا، شرایط اقلیمی، مورد مطالعه قرار می‌گیرد و نتایج آن به صورت خلاصه ترسیم و نمایش داده می‌شود. این نمودار‌ها می توانند به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر در ایده‌های طراحی مورد استفاده قرار گیرند.

 

5- بررسی و تجزیه و تحلیل زمین و هم جواری

شکل و مساحت، میزان و جهت شیب زمین کاربری‌های زمین‌های اطراف، امکانات دسترسی به زمین، دید و منظر مناسب زمین، عوارض مصنوعی یا طبیعی موجود را مطالعه می کنیم و همچنین خاک را بررسی می نماییم.

6- بررسی مصالح، تکنولوژی و سازه‌ی ساختمان

در سواحل شمالی، از چوب و در مناطق کویری از آجر، در مناطق کوهستانی شمال و غرب از سنگ، آجر و چوب برای ساختن استفاده می‌شود. استفاده از سازه‌های فولادی یا بتنی در کنار مصالح بومی نیز معمول است.

7- ابعاد انسانی و فضای معماری

نیاز به داشتن فضای شخصی، رعایت فاصله مناسب بین افراد در زندگی خانوادگی و یا دوستانه و تنظیم فاصله و حفظ حریم فضای شخصی در روابط و فعالیت‌های اجتماعی، از آن جمله است.

فضا، متناسب با ابعاد انسان، ابعاد لمس کردنی، شنیدنی و بوئیدنی نیز پیدا می‌کند این ابعاد بر نحوه‌ی احساس و نوع برداشت ما از فضا تأثیر گذارند.

8- مقیاس انسانی در فضای معماری

ابعاد و نحوه‌ی حرکت بدن انسان، از اصلی‌ترین عوامل تعیین فضا در معماری است.

9- الزامات تأسیساتی

سیستم‌های تأسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان نیز شرایط محیطی لازم را برای ایجاد فضایی راحت و قابل سکونت ایجاد می نماید.

برخلاف سیستم سازه، سیستم‌های تأسیساتی در عین اهمیت، معمولاً در فضای معماری دیده نمی شوند.

مهندس معمار، قبل از طراحی باید با مشورت مهندس مکانیک و مهندس برق، در مورد سیستم‌های فوق تصمیم گیری کرده باشد و امکانات لازم برای استقرار تجهیزات و حرکت کانال‌ها و لوله‌ها و … را پیش بینی نموده باشد.

ج)اتاق مطالعه

در خانه‌ی بزرگ‌تر فضای مستقل را می‌توان به کتابخانه و مطالعه اختصاص داد. این فضا می تواند در نزدیکی ورودی و نشیمن قرار گیرد.

3- عرصه پذیرایی و مراسم

فضاهای عمومی خانه، شامل پذیرایی، غذاخوری و ورودی، وسیله‌ی ارتباط اعضای خانواده با افراد فامیل، دوستان و همسایگان هستند. به علاوه، این فضاها محل برگزاری جشن‌ها، مهمانی‌ها، برگزاری مراسم مذهبی و … نیز هست.

الف) ورودی

ورودی خانه اولین جایی است که ساکنان خانه و مهمانان با آن موجه شده، تحت تأثیر کیفیات مثبت یا منفی آن قرار می گیرند، ورودی خانه باید خوانا و دعوت کننده، اذب و زیبا باشد.

طراحی فضای ورودی، قبل از رسیدن به بنا، از خارج ساختمان و جلو خان ورودی شروع می‌شود. پس از عبور از فضای مکث قبل از در ورودی، به فضای ورودی رسیده، به بخش‌های مختلف دسترسی می یابد.

ورودی خانه، باید ضمن تأمین دسترسی مناسب به خانه، حریم داخلی خانه را از فضاهای عمومی جدا کند.

ورودی باید دسترسی ساده به نشیمن، پذیرایی، پله‌های طبقات آشپزخانه داشته باشد.

در واحدهای مسکونی متعارف بهتر است توالت و دستشویی، مستقل از هم طراحی شوند.

نکته: محل دستشویی باید از وسعت کافی حداقل 110*120 برخوردار باشد.

 

 

ب) فضای پذیرایی

این فضا جزو فضاهای رسمی و بیرونی خانه است.

نکته: وسعت فضاهای پذیرایی، حداقل 12 متر است و بسته به شرایط اقتصادی و نیاز خانواده می تواند افزایش یابد.

فضای پذیرایی باید با ورودی و غذاخوری ارتباط نزدیک داشته باشد. این فضا نیاز به نور و تهویه‌ی طبیعی و منظر مناسب دارد.

در بعضی طرح‌ها، فضای پذیرایی و نهار خوری با هم تلفیق شده است.

ج) غذاخوری

در خانه‌های بزرگ، فضای مشخصی به عنوان غذاخوری پیش بینی می‌شود. این فضا ممکن است مستقل از پذیرایی بوده، یا با آن ادغام شده باشد.

دید و منظر زیبا، فضای دل باز، تناسبات خوش‌آیند و مبلمان مناسب می تواند بر کیفیت این فضا بیفزاید.

میز غذاخوری و بوفه برای نگهداری ظروف و مواد غذایی مورد نیاز، از لوازم اصلی این فضا هستند.

فضای غذاخوری باید با پذیرایی و آشپزخانه ارتباط نزدیکی داشته باشد.

چنان‌چه برای غذاخوری فضای مستقلی در نظر گرفته شود می‌توان آن را با استفاده از پله‌، دست انداز، دکور یا دیوار، از پذیرایی جدا نمود.

نکته 1: ابعاد اتاق غذا خوری، بسته به تعداد افراد استفاده کننده و استانداردهای موجود معین می‌شود. این فضا را می‌توان با یک میز شش نفره در ابعاد 420*350 طراحی کرد.

نکته 2: فضای نهار خوری باید از نور طبیعی و مصنوعی مناسبی برخوردار و دارای دید و منظر مناسب باشد. فضای غذاخوری بهتر است در مجاورت بالکن و با امکان دسترسی به حیاط، طراحی گردد.